اطفای حریق تاریخ دیرینه ای دارد. رومی ها از زنجیره سطل استفاده می کردند، سطل هایی که دست به دست می شدند تا آب را به محل آتش سوزی برسانند. سپس، در قرون وسطی، نازلی که در آب فرو می‌رفت، بیشتر شبیه تلمبه دوچرخه عمل می‌کرد. آب با بیرون کشیدن پیستون مکیده می شد، سپس پیستون به سمت پایین فشار می داد تا آب را به روی آتش بپاشد. برای مقابله با آتش سوزی بزرگ لندن در سال 1666 از شیر آب استفاده شد.
در سال 1819 کاپیتان جورج ویلیام مانبی (Captain George William Manby) اولین نسخه از کپسول آتش نشانی مدرن را اختراع کرد که یک ظرف مسی حاوی 3 گالن محلول خاکستر مروارید تحت فشار هوای فشرده بود. خاموش کننده تتراکلرید کربن یا خاموش کننده CTC توسط پیرنه (Pyrene) در حدود سال 1912 توسعه یافت. با این حال، بخار و محصولات جانبی احتراق بسیار سمی بودند و استفاده از این خاموش کننده ها در فضاهای محدود خطرناک بود و می توانست منجر به مرگ شود.
خاموش کننده سودا-اسید، سیلندر حاوی آب که بی کربنات سدیم در آن مخلوط شده بود، در اواخر قرن نوزدهم اختراع شد. در داخل سیلندر یک ویال حاوی اسید سولفوریک وجود داشت که هنگام استفاده از خاموش کننده شکسته شده و اسید را با محلول بی کربنات مخلوط می کرد تا گاز دی اکسید کربن تولید شده و آب را تحت فشار تخلیه کند.
خاموش کننده های آتش مدرنی که امروزه می بینیم در اواسط قرن بیستم ظاهر شدند. اینها معمولا دارای یک مخزن تحت فشار برای ذخیره و تخلیه عامل خاموش کننده هستند.
بیشتر سیستم های اطفاء حریق امروزی شامل اجزایی است که آتش سوزی را درست در آغاز آن با کمک دود، گرما و سایر علائم هشدار دهنده تشخیص می دهند. دتکتورها پس از تشخیص حریق، کنترل پنل سیستم اطفای حریق را فعال می کنند. سپس کنترل پنل دستگاه هایی را فعال می کند که مواد خاموش کننده را آزاد می کنند. سیستم های مختلف اطفای حریق از انواع مختلفی از مواد برای کنترل آتش سوزی استفاده می کنند.
مصارف و کاربری سیستم اطفای حریق
اکثر سیستم های اطفاء حریق به گونه ای ساخته شده اند که به طور خودکار ماده ای را آزاد می کنند که در وهله اول به مهار آتش کمک می کند. سیستم اسپرینکلر در بسیاری از اماکن بهترین و ارزان ترین روش اطفای حریق است. اما انواع دیگر سیستم های اطفاء حریق باید در ساختمان هایی نصب شوند که ممکن است سیستم اسپرینکلر موثرترین روش حفاظت در برابر آتش نباشد. اینها می‌تواند شامل اتاق‌هایی باشد که حاوی مقدار زیادی تجهیزات الکتریکی، دارایی های غیرقابل تعویض یا اقلام فاسد شدنی هستند که می‌توانند در معرض آسیب آب باشند.
اگرچه هیچ الزام قانونی نصب برای سیستم های اطفا حریق وجود ندارد، صاحبان املاک، چه تجاری و چه مسکونی، نیازمند استفاده از کارشناسان برای انجام ارزیابی خطر آتش سوزی هستند. این ارزیابی، چه به صورت داخلی یا خارجی انجام شود، ممکن است نیاز به یک سیستم اطفای حریق را آشکار سازد.
هنگام شناسایی بهترین گزینه برای نیازهای خاص خود، بهتر است بدانید که هر دو سیستم حفاظت حریق فعال و غیر فعال در کنار هم برای خاموش کردن شعله ها کار می کنند. این برای مدیریت ریسک، کاهش خطر آسیب ساختاری و همچنین محافظت از ساکنان ساختمان حیاتی است.
امروزه عامل پاک (Clean Agent) نقش اساسی در سیستم های اطفای حریق دارد. عامل پاک به هر نوع ماده اطفای حریق گفته می شود که از نظر الکتریکی نارسانا، فرار یا گازی باشد و پس از تبخیر اثری از خود بر جای نگذارد. سیستم‌های اطفاء حریق با عامل پاک از گاز یا ماده شیمیایی بی‌اثری استفاده می‌کنند که در یک ظرف ذخیره می شود و هنگام تشخیص آتش سوزی تخلیه می گردد.
این نوع از مواد اطفاء حریق علاوه بر اینکه باقیمانده ای از خود به جا نمی گذارند، بلکه به طور قابل توجهی نسبت به سایر گزینه ها سازگارتر با محیط زیست هستند.
سیستم های اطفای حریق عامل پاک از دارایی‌های غیرقابل جایگزینی مانند رایانه ها، سرورها، لوازم الکترونیکی، آثار هنری، بایگانی ها و موارد دیگر محافظت می‌کنند، زیرا هیچ یک از آسیب هایی که اغلب با سیستم‌های آب پاش سنتی مرتبط است را ایجاد نمی کنند.
استانداردهای طراحی و تجهیزات اطفای حریق
استانداردهای سازمان حفاظت از حریق آمریکا NFPA با هدف به حداقل رساندن خطر و اثرات آتش سوزی با ایجاد معیارهایی برای ساخت، پردازش، طراحی، خدمات و نصب در سراسر جهان طراحی شده اند.
NFPA 13 استاندارد صنعتی در مورد کلیه مسائل مربوط به سیستم های اطفای حریق اسپرینکلر در ایالات متحده است. اما توجه به این نکته مهم است که مقامات ایالتی و شهری اغلب الزامات اضافی را نیز معرفی می کنند.
استاندارد NFPA 2001 شامل الزاماتی برای سیستم های اطفای حریق با عامل پاک. این استاندارد برای استفاده توسط کسانی در نظر گرفته شده است که خرید، طراحی، نصب، آزمایش، بازرسی، تایید، بهره برداری و نگهداری سیستم های اطفای حریق با عامل گازی مهندسی شده یا از پیش مهندسی شده را انجام می دهند تا در مواقع مورد نیاز عملکرد آنها را داشته باشند.
سایر استانداردهای NFPA مرتبط با اطفا حریق عبارتند از:
سیستم های شیمیایی مرطوب، NFPA 17A : این سیستم ها اغلب برای خاموش کردن آتش در آشپزخانه استفاده می شوند.
سیستم های شیمیایی خشک، NFPA 17 : این سیستم ها اغلب برای محافظت از رنگ و سایر خطرات ذرات معلق استفاده می شوند.
سیستم های فوم، NFPA 16 (سیستم آب فوم)، NFPA 11 (فم های انبساط با حجم بالا) : این سیستم ها برای محافظت از خطرات آتش سوزی مایع استفاده می شوند
سیستم های دی اکسید کربن، NFPA 12 : این سیستم ها در کاربردهای سیلابی کلی در فضاهایی که قابل سکونت نیستند استفاده می شود، زیرا دی اکسید کربن خطرناک است.
سیستم هالون، NFPA 12A : این سیستم ها توسط پروتکل مونترال در اواخر دهه 1980 ممنوع شدند.
سیستم های مه پاش آب اتوماتیک، NFPA 750 : اینها سیستم های مبتنی بر آب هستند که از قطرات ریز آب برای سرکوب موثرتر آتش استفاده می کنند زیرا سطح بیشتری از آب در مقایسه با سیستم های اسپرینکلر اتوماتیک در اطراف آتش قرار می گیرد.
سیستم های اطفاء حریق آئروسل متراکم، NFPA 2010 : این سیستم ها از مخلوطی از ذرات ریز و گاز پیشران برای خاموش کردن آتش استفاده می کنند و می توانند در سیستم های سیلابی کامل یا کاربردهای محلی استفاده شوند.
کشورهای تولیدکننده و برندهای شاخص تجهیزات و سیستم های اطفا حریق
از کشورهای شاخص در زمینه تولید تجهیزات و سیستم های اطفای حریق می توان به ایالات متحده آمریکا، ایتالیا، دانمارک، بریتانیا، اسپانیا، هندوستان و ژاپن اشاره کرد. از برندهای شاخص صنعت اطفا حریق در سطح جهان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
انواع تجهیزات اطفاء حریق
سیستم ها و تجهیزات اطفای حریق دارای انواع مختلفی هستند که در سامانه تخصصی کیوپیکت به صورت زیر دسته بندی شده اند:
با ثبت نام رایگان در سامانه تخصصی کیوپیکت به عنوان خریدار یا فروشنده و تامین کننده می توانید نسبت به استعلام قیمت از نمایندگی فروش و تامین کنندگان انواع برندهای معروف، دریافت مشخصات فنی، مقایسه کالا و خرید و فروش بی واسطه انواع تجهیزات اطفای حریق اقدام نمایید.
