سیستم های اعلام حریق که امروزه در بسیاری از خانه ها، مشاغل و صنایع مورد استفاده قرار می گیرد از مجموعه ای از حسگرها و جدیدترین فناوری ها برای تشخیص سریع آتش سوزی استفاده می کند. سیستم اعلان حریق با هشدار به موقع درباره خطر آتش سوزی، می تواند جان انسان ها را نجات داده و آسیب های مالی را کاهش دهد و باعث آرامش خاطر گردد. امروزه تجهیزات هشدار حریق از زمانی که برای اولین بار به عموم معرفی شدند، بسیار تکامل یافته اند.
سیستم اعلام حریق چیست ؟
این سیستم شبکه ای از دستگاه هایی است که برای شناسایی و هشدار دادن به افراد در مورد وجود آتش طراحی شده است. معمولاً از اجزای مختلفی از جمله آشکارسازهای دود، حسگرهای گرما، دستگاههای هشدار دهنده مانند آژیر، فلاشر و زنگ و یک پنل کنترل برای مدیریت عملکرد سیستم، تشکیل شده است.
هنگامی که یک سیستم اعلام حریق دود یا گرما را تشخیص می دهد، زنگ هشدار را فعال می کند تا به ساکنان ساختمان برای تخلیه هشدار دهد. برخی از این سیستم ها همچنین می توانند به طور خودکار خدمات اضطراری مانند آتش نشانی یا یک سرویس نظارت را مطلع کنند.
از وظایف این سیستم اقدامات ایمنی ضروری در ساختمان ها در انواع مختلف از خانه های مسکونی گرفته تا ساختمان های اداری تجاری و تاسیسات صنعتی هستند. آنها می توانند با هشدار سریع به افراد از وجود آتش سوزی و امکان دادن به آنها برای تخلیه به محل امن، جان خود را نجات دهند.
انواع تجهیزات اعلام حریق در سامانه کیوپیکت
سیستم اعلام حریق شامل تجهیزات و ابزارهای مختلفی برای تشخیص و اعلان حریق است. در واقع این تجهیزات به ما کمک می کنند تا قبل از شروع و شدت گرفتن آتش سوزی، حریق تشخیص داده شود و همچنین افراد حاضر در ساختمان زودتر متوجه خطر شوند تا علاوه بر نجات جان مردم از گسترش حریق هم جلوگیری شود. سیستم های اعلان حریق دارای انواع مختلفی از ابزارها و تجهیزات تشخیص و اعلان حریق است که در سامانه تخصصی کیوپیکت به صورت زیر دسته بندی شده است:
- کنترل پنل
کنترل پنل یا دستگاه کنترل مرکزی وظیفه پردازش سیگنال های دریافتی و هماهنگی بین تجهیزات اعلام حریق را دارد. در اصل با دریافت اطلاعات از دتکتورها و شستی های اعلام حریق بعد از اطمینان از عدم خطا دستگاه ها هشدارهای صوتی و بصری را فعال می کند. کنترل پنل دارای چراغ هایی است که در صورت تشخیص حریق روی صفحه کنترل پنل هم مشخص می شود.
کنترل پنل ها در مرکز سیستم اعلام و اطفا حریق هستند. این دستگاه همانند کنترل پنل اعلام حریق توانایی تشخیص و دریافت سیگنال های مربوط به وجود حریق در یک ساختمان است اما علاوه بر آن توانایی کنترلو فعالسازی تجهیزات اطفا حریق را هم دارد. کنترل پنل اطفا حریق گاهی اوقات همان کنترل پنل اعلام حریق که با کمک ماژول ارتقا یافته است و یا گاهی از همان ابتدا برای هر دو هدف طراحی شده است.
- دتکتور دودی
دتکتور دود وظیفه تشخیص دودهای ناشی از یک حریق را دارد. مطئمنا در آتش سوزی های دوزا اولین نشانه حریق دود است همچنین یکی از دلایل عمده صدمات ناشی از حریق نتیجه استنشاق دود است. دتکتور دود با تشخیص به موقع این نوع حریق ها تلفات انسانی و مالی را کاهش می دهد.
- دتکتور حرارتی
با توجه به نوع مواد مشتعل موجود در محل حریق ممکن است دمای محیط را به سرعت بالا ببرد ولی دود زیادی آزاد نکند. این مدل دستگاه نمی تواند جایگزین دتکتورهای دودی شود و برای اتاق خواب ها انتخاب خوبی نیست و مناسب مکان هایی که ممکن است دو شکل گیرد خطری جدی نباشد مانند آشپرخانه مناسب است.
- دتکتور ترکیبی دودی و حرارتی
این دستگاه توانایی تشخیص دود و حرارت ناشی از حریق را دارد و در اصل ترکیبی از دو دتکتور است. نکته مهم در حریق ها این است که می تواند حریق های مختلف را در همان لحظه شروع تشخیص دهد. این دتکتور در صورت تشخیص دود یا حرارت ناشی از آتش سوزی فعال می شود.
- دتکتور شعله
دتکتور شعله یک دستگاه تشخیص حریق سنسوری است که با کمک اشعه های مادون قرمز یا فرا بنفش وجود شعله را تشخیص می دهد. این دستگاه معمولا جاهایی نصب می شود که دتکتور دود نمی تواند کمک کند مانند مناطقی با سقف های بلند، فضاهای باز یا مکان هایی که تشخیص سریع شعله مورد نیاز است.
- دتکتور گاز
هدف دتکتور گاز تشخیص وجود گازهای سمی، خطرناک و همچنین گازهای مشتعل است. این دتکتور معمولا در کارخانه و مکان های صنعتی و معدن ها مورد استفاده قرار می گیرد. بسیاری از گازهای سمی و مشتعل بدون بو و کشنده هستند بنابراین باید به سرعت شناسایی شود تا افراد به سرعت منطقه را ترک کنند.
- دتکتور بیم
دتکتور بیم نوعی دتکتور دود است. این دستگاه دارای یک گیرنده و فرستنده است و از طریق ارسال سیگنال نور، دود برخورد کرده به مسیر پرتو کاهش می یابد در نتیجه گیرنده هشدار صوتی را فعال می کند.
- دتکتور دودی مکشی
این دستگاه در اصل یک نمونه بردار مکشی است که از هوای اطراف نمونه برداری می کند و با بروز تغییرات در هوای اتاق وجود حریق را هشدار می دهد.
- شستی
شستی اعلام حریق یا همان MCP یک جعبه کوچک است که روی دیوار نصب می شود و دارای یک دکمه یا اهرم است که می توان زنگ اعلام حریق را به صورت دستی فعال کرد.
- آژیر
آژیر اعلام حریق یک هشدار صوتی است که بعد از تشخیص وجود حریق از طریق دتکتورها و شستی ها آژیر فعال می شود.
- فلاشر
فلاشر دستگاه هشدار بصری است که در صورت شروع آتش سوزی با روشن شدن نور و هشدار بصری افراد حاضر در محل را از وجود خطر آگاه می کند.
- آژیر و فلاشر
آژیر فلاشر اعلام حریق ترکیبی از آژیر و فلاشر است که در صورت وچد حریق با هشدارهای صوتی و بصری افراد یک ساختمان را آگاه می کنند. این دستگاه در کمک می کند که اگر شخصی متوجه هشدار صوتی به دلیل سرو صدای زیاد نشود یا هشدار بصری نشود این دستگاه کمک می کند اگر شخصی نابینا یا ناشنوا باشد یا در ازدحام و شلوغی باشد متوجه این هشدار شوند.
- چراغ سر درب
نشانگر کنترل از راه دور یا آلارم ایندیکتور وسیله ای است که هشدار دیداری یا شنیداری برای افرادی که در مکانی بسیار دور از کنترل پنل هستند و ممکن است متوجه اعلام حریق نشوند طراحی شده است.
- چراغ خروج اضطراری
یک چراغ راهنما است که روی دیوار کنار درب خروجی نصب می شود تا در شریطی سیستم اعلام حریق فعال شده است و افراد در حال ترک ساختمان هستند با کمک این چراغ ها راه خروج را پیدا کنند.
- شستی اطفاء حریق
شستی اطفا حریق مانند شستی اعلام حریق است با این تفاوت که هنگام آتش سوزی با فشردن دکمه شستی سیستم اطفا حریق فعال می شود.
- ماژول
در اصل یک برد الکترونیکی است که روی تجهیزات مختلف به خصوص کنترل پنل اضافه می شود تا قابلیت های دستگاه ارتقا یابد. برای نمونه یک کنترل تک لوپ با کمک کارت توسعه می تواند 4 لوپ شود.
تفاوت اعلام حریق با اعلان حریق و هشدار حریق
این سه واژه در لغتنامه های معروف فارسی مثل لغت نامه دهخدا، فرهنگ فارسی، فرهنگ معین و فرهنگ عمید به صورت زیر معنی شده است:
اعلام: آگاهانیدن، باخبر ساختن کسی را، هشدار دادن، خبر دادن
اعلان: آشکار کردن، ظاهر کردن، ظاهر ساختن
هشدار: هشدار دادن، خبر کردن، متوجه ساختن، اعلام خطر، اخطار
همان طور که مشخص است که واژه ها ارتباط معنایی نزدیکی دارند و به عنوان مترادف نیز به کار می روند. با این حال در مورد تجهیزاتی که وظیفه کشف حریق را بر عهده دارند مثل دتکتورها و سنسورها مناسب تر است که از کمله «اعلام» استفاده کنیم. اما در مورد تجهیزاتی که وظیفه آگاهی و خبررسانی وقوع خطر را برعهده دارند مثل آژیرها و فلاشرها و زنگ ها از کلمات «اعلام» و «هشدار» استفاده کنیم. با این وجود، اصلاح رایج تر در بازار ایران برای این تجهیزات «اعلام حریق» است.
تاریخچه سیستم اعلام حریق
تاریخچه اعلام حریق به زمان های قدیم باز می گردد که مردم از روش های ابتدایی برای آگاه کردن دیگران از آتش سوزی مانند فریاد زدن یا زدن طبل استفاده می کردند. با این حال، در قرن نوزدهم میلادی بود که سیستم های اعلام حریق مدرن شروع به ظهور کردند.
یکی از اولین سیستم های اعلان حریق ثبت شده توسط فردی به نام فرانسیس رابینز آپتون در سال 1890 ساخته شد. سیستم آپتون از مجموعه ای از کنتاکت های الکتریکی و آهنربا برای به صدا درآوردن زنگ هشدار هنگام تشخیص آتش سوزی استفاده کرد. این سیستم بعداً توسط مخترعان دیگری که ویژگیهایی مانند آبپاش های خودکار و ایستگاه های کشش دستی را اضافه کردند، بهبود یافت.
در اوایل قرن بیستم، اولین سیستم های هشدار حریق متمرکز ایجاد شد که به چندین ساختمان اجازه می داد به یک سیستم هشدار متصل شوند. این سیستم ها معمولاً توسط یک ایستگاه مرکزی کار میکردند که سیگنال ها را از ساختمان ها دریافت می کرد و در صورت نیاز آتش نشان ها را اعزام می نمود.
پیشرفت فناوری الکترونیک در اواسط قرن بیستم منجر به پیشرفت های قابل توجهی در سیستم های اعلام حریق شد. حسگرها و آشکارسازهای جدیدی ساخته شدند که می توانستند دود، گرما و سایر نشانه های آتش را با دقت بیشتری نسبت به قبل تشخیص دهند. این سیستم ها همچنین با ویژگی هایی مانند پیام های تخلیه صوتی، نظارت از راه دور و اطلاع رسانی خودکار خدمات اضطراری پیچیده تر شدند.
امروزه سیستم های اعلان حریق جزء ضروری ایمنی ساختمان هستند و در بسیاری از اماکن الزام قانونی دارند. آنها همچنان به تکامل و بهبود خود ادامه می دهند و فناوری های جدیدی مانند ارتباطات بی سیم و حسگرهای هوشمند در حال توسعه هستند تا این سیستم ها در محافظت از افراد و اموال در برابر آتش مؤثرتر شوند.
مصارف و کاربری سیستم اعلام حریق
این سیستم اولین خط دفاعی در برابر خطر آتش سوزی است. قبل از اینکه بتوانید نسبت به آتش واکنش نشان دهید، ابتدا باید بدانید که آتش وجود دارد. به دلیل پیشگیری از خطرات جانی و مالی ناشی از حریق، امروزه سیستم های هشدار حریق کاربردهای زیادی یافته است.
از خانه ها و مجتمع های مسکونی، آپارتمان ها، مراکز پزشکی و بیمارستان ها، خوابگاه ها و دانشگاه ها، هتل ها و مراکز اقامتی گرفته تا پایانه های قطار، مترو و فرودگاه ها، اتاق های سرور، مراکز نگهداری اسناد و اشیای قیمتی و بسیاری از مراکز تجاری، کارخانجات و صنایع از سیستم های اعلان حریق استفاده می کنند. از جمله صنایعی که سیستم های هشدار حریق در آنها استفاده می شود، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تاسیسات نفت و گاز ساحلی و فراساحل
- پتروشیمی ها
- پالایشگاه ها
- کارخانه های شیمیایی
- خطوط لوله
- نیروگاه ها
- معادن
- کارخانه های کاغذ
اجزای سیستم اعلام حریق
یک سیستم اعلام حریق به طور معمول از چندین جزء تشکیل شده است که هر یک از آنها نقش مهمی در تشخیص و هشدار به سرنشینان در مورد حضور آتش دارد. اجزای اصلی سیستم اعلام حریق عبارتند از:
1. کنترل پنل
کنترل پنل مغز سیستم اعلام حریق است. سیگنال ها را از دتکتورها و حسگرهای مختلف در سراسر ساختمان دریافت میکند و هنگام تشخیص آتش سوزی، زنگ هشدار را فعال می کند. همچنین اطلاعاتی در مورد محل آتش سوزی و سایر داده های مرتبط ارائه می دهد.
2. تجهیزات تشخیص و کشف حریق
انواع آشکارکننده ها مثل دتکتورهای دود و حرارت با توجه به علائم آتش نسبت به تشخیص حریق اقدام می کنند.
3. دستگاه های هشدار دهنده
این تجهیزات شامل آژیر، فلاشر و زنگ اعلام حریق هستند که برای هشدار به ساکنان ساختمان از وجود آتش سوزی طراحی شده اند. آنها معمولاً دارای صدای بلند هستند و توجه را به خود جلب می کنند تا اطمینان حاصل شود که حتی در محیط های پر سر و صدا شنیده می شوند.
4. خدمات مانیتورینگ
بسیاری از این سیستم ها به سرویس های مانیتورینگ متصل هستند که می توانند به طور خودکار خدمات اضطراری مانند آتش نشانی را در صورت آتش سوزی هشدار دهند. این می تواند به اطمینان از واکنش سریع و به حداقل رساندن خسارت ناشی از آتش سوزی کمک کند.
5. منبع تغذیه
یک منبع تغذیه مطمئن برای عملکرد صحیح سیستم اعلان حریق ضروری است. بسیاری از سیستم ها برای کارکردن با برق متناوب و باتری در صورت قطع برق طراحی شده اند.
مکانیسم عملکرد و نحوه کار سیستم اعلام حریق
عملکرد این سیستم بسته به اجزای خاص و طراحی سیستم می تواند متفاوت باشد. با این حال، به طور کلی، اکثر سیستم های اعلام حریق به روش زیر کار می کنند:
1. تشخیص: اولین مرحله در عملکرد سیستم اعلام حریق، تشخیص است. دتکتورهای دود، حسگرهای حرارتی یا سایر دستگاه ها وجود دود، گرما یا شعله را حس می کنند و یک سیگنال هشدار را ایجاد می نمایند.
2. اعلان: هنگامی که یک آتش سوزی شناسایی می شود، سیستم یک اعلان هشدار را فعال می کند. این معمولاً شامل به صدا درآوردن زنگ هشدار یا فعال کردن دستگاههای اعلان دیداری یا شنیداری مانند آژیر، فلاشر یا زنگ است.
به طور کلی، مکانیسم عملکرد این سیستم تشخیص وجود آتش سوزی، آگاه کردن ساکنان ساختمان از خطر و ترغیب آنها به تخلیه هرچه سریعتر و ایمن است.
انواع سیستم های اعلام حریق
سیستم های اعلام حریق را می توان به دو نوع اصلی دسته بندی کرد: دستی و اتوماتیک.
سیستم های اعلام حریق دستی
سیستم های اعلام حریق دستی توسط ساکنان ساختمان، معمولاً با کشیدن ایستگاه اعلام حریق دستی یا فشرون شستی اعلام حریق فعال می شوند. این سیستم ها اغلب در ساختمان های کوچکتر مانند مدارس، آپارتمان ها و هتل ها یافت می شوند. سیستم های اعلام حریق دستی راه ساده و قابل اعتمادی را برای ساکنین فراهم می کند تا آتش سوزی در ساختمان را به دیگران اطلاع داده و فرآیند تخلیه را آغاز کنند.
سیستم های اعلام حریق خودکار
سیستم های خودکار برای تشخیص آتش سوزی به صورت خودکار و بدون نیاز به دخالت انسان طراحی شده اند. این سیستم ها از انواع آشکارسازها از جمله دتکتورهای دود، دتکتورهای حرارتی و دتکتورهای شعله برای تشخیص وجود آتش استفاده می کنند. هنگامی که یک آشکارساز فعال می شود، سیستم به طور خودکار زنگ هشدار را به صدا در می آورد و خدمات اضطراری مربوطه را مطلع می کند.
سیستم های اعلان حریق خودکار معمولا در ساختمان های بزرگتر مانند بیمارستان ها، ساختمان های اداری و تاسیسات صنعتی یافت می شوند. آنها برای هشدار اولیه آتش سوزی و تسهیل تخلیه سریع و ایمن ساختمان طراحی شده اند.
هر دو سیستم دستی و اتوماتیک را می توان بر اساس نوع فناوری تشخیص مورد استفاده، نوع دستگاه های اطلاع رسانی مورد استفاده و سطح ادغام با سایر سیستم های حفاظت حریق مانند اسپرینکلرها و سیستم های اطفاء حریق ترکیب کرد.
انواع سیستم اعلام حریق: متعارف و آدرس پذیر
سیستم های اعلام حریق معمولی و آدرس پذیر دو نوع رایج از سیستم های اعلان حریق مورد استفاده در ساختمان ها هستند.
سیستم های اعلام حریق متعارف یا کانونشنال
سیستم های اعلام حریق متعارفی از یک سری آشکارسازها و حسگرها استفاده می کنند که به یک صفحه کنترل مرکزی متصل می شوند. این سیستم به زون ها تقسیم می شود و هر زون نمایانگر ناحیه خاصی از ساختمان است. هنگامی که یک آشکارساز یا سنسور در یک منطقه فعال می شود، پانل کنترل نشان می دهد که کدام زون تحت تأثیر قرار گرفته است اما اطلاعات خاصی در مورد مکان دستگاه ارائه نمی دهد. سیستم های اعلام حریق کانونشنال معمولاً در ساختمان های کوچک تر استفاده می شوند و هزینه کمتری نسبت به سیستم های آدرس پذیر دارند.
سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر
سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر از دستگاه های جداگانه مانند آشکارسازهای دود و آشکارسازهای حرارتی با آدرس های منحصر به فرد استفاده می کنند که به یک صفحه کنترل مرکزی متصل می شوند. هنگامی که یک دستگاه فعال می شود، کنترل پنل می تواند مکان دقیق دستگاه را شناسایی کند و پیدا کردن منبع آتش را آسان تر می کند. این نوع سیستم معمولاً در ساختمانهای بزرگ تر استفاده می شود، جایی که توانایی شناسایی سریع محل آتش سوزی حیاتی است. سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر گران تر از سیستم های معمولی هستند اما دقت و انعطاف پذیری بیشتری را ارائه می دهند.
مزایا و معایب
هر دو سیستم اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر دارای مزایا و معایب خاص خود هستند. در اینجا برخی از مزایا و معایب هر سیستم آورده شده است:
مزایا و معایب سیستم اعلام حریق متعارف:
مزایا:
- به طور کلی ارزان تر از سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر.
- نصب، نگهداری و توسعه آسان.
- ایده آل برای ساختمان های کوچک تا متوسط با چیدمان ساده.
- می تواند اطلاعات کلی در مورد محل آتش سوزی ارائه دهد.
معایب:
- دقت کمتری نسبت به سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر در تعیین دقیق محل آتش سوزی.
- توانایی محدود در ارائه اطلاعات دقیق در مورد آتش سوزی.
- عیب یابی در صورت بروز مشکل دشوارتر است.
- برای ساختمان های بزرگ یا پیچیده مناسب نیست.
سیستم اعلام حریق آدرس پذیر:
مزایا:
- به راحتی می تواند محل دقیق آتش سوزی را مشخص کند.
- قابلیت اطمینان و دقت بالا در تشخیص آتش سوزی.
- می تواند اطلاعات دقیقی در مورد آتش سوزی از جمله نوع و محل دزدگیر ارائه دهد.
- ایده آل برای ساختمان های بزرگ و پیچیده با مناطق متعدد.
معایب:
- گرانتر از سیستم های اعلام حریق کانونشنال.
- نصب، نگهداری و توسعه آن پیچیده تر است.
- به آموزش و دانش فنی پیشرفته تری نیاز دارد.
- می تواند به هشدارهای کاذب حساس تر باشد.
سیستم اعلام حریق هوشمند چیست؟
سیستم اعلام حریق هوشمند نوعی سیستم آدرس پذیر است که با استفاده از فناوری پیشرفته اطلاعات دقیق و دقیق تری در مورد مکان و ماهیت آتش، نشان می دهد. سیستم های اعلام حریق هوشمند از ریزپردازنده ها و نرم افزارها برای تجزیه و تحلیل داده های انواع حسگرها و آشکارسازها استفاده می کنند.
سیستم های اعلام حریق هوشمند علاوه بر ارائه اطلاعات در مورد محل آتش سوزی، می توانند داده های مهم دیگری مانند اندازه و شدت آتش سوزی، نوع سوخت مصرفی و گسترش احتمالی آتش را نیز ارائه دهند. این اطلاعات می تواند برای کمک به امدادگران اضطراری در تصمیم گیری آگاهانه تر در مورد نحوه واکنش به آتش سوزی و به حداقل رساندن آسیب به ساختمان و ساکنان آن استفاده شود.
مزایای سیستم اعلام حریق هوشمند
سیستم های اعلام حریق هوشمند همچنین می توانند ویژگی های پیشرفته دیگری مانند موارد زیر را ارائه کند:
1. قابلیت های خودآزمایی و خود تشخیصی برای اطمینان از اینکه سیستم همیشه به درستی کار می کند.
2. ادغام با سایر سیستم های حفاظت در برابر آتش مانند اسپرینکلرهای آتش و سیستم های اطفاء حریق.
3. قابلیت های نظارت و کنترل از راه دور که به سیستم اجازه می دهد از یک مکان مرکزی نظارت و کنترل شود.
4. پیام های تخلیه صوتی که دستورالعمل های واضح و مختصر را به ساکنان ساختمان ارائه می دهد.
5. یکپارچه سازی با سایر سیستم های ساختمان مانند HVAC و سیستم های کنترل دسترسی.
سیستم اعلام حریق بی سیم
سیستم اعلام حریق بی سیم نوعی سیستم است که از فناوری ارتباط بی سیم برای اتصال آشکارسازها، حسگرها و سایر دستگاه ها به یک صفحه کنترل مرکزی استفاده می کند. برخلاف سیستم های اعلام حریق معمولی و آدرس پذیر که معمولاً به سیم کشی بین دستگاه ها و پانل کنترل نیاز دارند، سیستم های اعلام حریق بی سیم از سیگنال های فرکانس رادیویی (RF) برای انتقال داده ها استفاده می کنند.
سیستمهای اعلام حریق بی سیم برای مقاوم سازی ساختمان های موجود که سیم کشی ممکن است دشوار یا غیرعملی باشد، ایده آل هستند. آنها همچنین در سازه های موقت یا قابل حمل، مانند سایت های ساخت و ساز یا رویدادهای فضای باز، که در آن یک سیستم سیمی سنتی ممکن است امکان پذیر نباشد، مفید هستند.
برخی از ویژگی ها و مزایای سیستم های اعلام حریق بی سیم:
1. نصب آسان: نصب سیستم های اعلام حریق بی سیم آسان است و می توان آن را به سرعت با حداقل اختلال در ساختمان راه اندازی کرد.
2. انعطاف پذیری: سیستم های اعلام حریق بی سیم را می توان به راحتی پیکربندی کرد یا در صورت لزوم گسترش داد تا تغییرات در چیدمان یا اشغال ساختمان را تطبیق دهد.
3. مقرون به صرفه: سیستم های اعلام حریق بی سیم می توانند جایگزین مقرون به صرفه ای برای سیستم های سیمی سنتی باشند، به ویژه در شرایط مقاوم سازی که ممکن است سیم کشی دشوار یا گران باشد.
4. قابل اعتماد: پیشرفت در فناوری بی سیم باعث شده است که سیستم های اعلام حریق بی سیم بسیار قابل اعتماد و قوی بوده و کمترین تداخل یا از دست دادن سیگنال را داشته باشند.
5. یکپارچه سازی: سیستم های اعلام حریق بی سیم را می توان با سایر سیستم های حفاظت از حریق مانند اسپرینکلرها و سیستم های اطفاء حریق ادغام کرد تا یک راه حل جامع حفاظت از آتش ارائه شود.
تفاوت زون و حلقه (لوپ) در سیستم اعلام حریق
در سیستم اعلام حریق، زون ها و حلقه ها (لوپ ها) دو روش متفاوت برای اتصال آشکارسازها و سایر دستگاه ها به پانل کنترل هستند.
زون به گروهی از آشکارسازها و سایر وسایل گفته می شود که به هم متصل شده و به یک ورودی ناحیه واحد در پانل کنترل متصل می شوند. هر زون معمولاً یک منطقه خاص از ساختمان مانند یک طبقه یا بخشی از یک طبقه را پوشش می دهد. هنگامی که یک آشکارساز در یک منطقه فعال می شود، پانل کنترل نشان می دهد که کدام زون تحت تأثیر قرار گرفته است، اما اطلاعات خاصی در مورد مکان آشکارساز یا ماهیت هشدار ارائه نمی دهد.
از طرف دیگر، یک حلقه یا لوپ، مداری از آشکارسازها و سایر وسایل است که در یک حلقه بسته به صفحه کنترل اعلام حریق متصل می شوند. هر دستگاه در لوپ دارای یک آدرس منحصر به فرد است که به کنترل پنل اجازه می دهد دستگاه خاصی را که راه اندازی شده است شناسایی کند. این امر تشخیص دقیق محل آتش سوزی و ارائه اطلاعات دقیق تر در مورد ماهیت هشدار را آسان تر می کند.
به طور خلاصه، تفاوت اصلی بین زون ها و حلقه ها در یک این سیستم، سطح جزئیاتی است که آنها در مورد مکان و ماهیت آتش نشان می دهند. زون ها یک نشانه کلی از منطقه ای از ساختمان را ارائه می دهند که تحت تأثیر قرار گرفته است، در حالی که حلقه ها اطلاعات دقیق تری در مورد مکان و نوع زنگ هشدار ارائه می دهند. حلقه ها معمولاً در ساختمان های بزرگ تر و پیچیده تر استفاده می شوند، در حالی که زون ها در ساختمان های کوچک تر و ساده تر استفاده می شوند.
سیستم اعلام حریق خانگی ساختمان
اعلام حریق خانگی نوعی سیستم اعلام حریق است که به طور خاص برای استفاده در منازل مسکونی طراحی شده است. هدف اولیه از اعلام حریق خانگی، تشخیص وجود دود یا آتش در خانه و هشدار دادن به ساکنان از خطر است.
انواع مختلفی از اعلام حریق خانگی موجود است، از جمله:
1. هشدار دود با باتری: این آلارم ها رایج ترین نوع اعلام حریق خانگی هستند و به طور معمول توسط یک باتری 9 ولتی تغذیه می شوند. آنها به راحتی نصب می شوند و می توانند در مکان های مختلف در سراسر خانه از جمله اتاق خواب، راهرو و آشپزخانه قرار گیرند.
2. هشدار دود سیمی سخت: زنگ هشدار دود سیمی سخت به سیستم برق خانه متصل می شود و معمولاً در صورت قطع برق شامل باتری پشتیبان می شود. آنها معمولاً از آلارم های باتری دار قابل اطمینان تر هستند و می توانند به یکدیگر متصل شوند تا وقتی یک زنگ به صدا در می آید، همه آلارم های خانه به صدا درآیند.
3. آشکارسازهای ترکیبی دود و مونوکسید کربن: این آلارم ها برای تشخیص دود و مونوکسید کربن طراحی شده اند که گاز خطرناکی است که می تواند توسط وسایلی که سوخت را می سوزانند تولید کند. آشکارسازهای ترکیبی دود و مونوکسید کربن یک ویژگی ایمنی مهم برای خانه هایی با وسایل گازسوز یا گاراژهای متصل هستند.
هنگام انتخاب یک سیستم اعلام حریق خانگی، مهم است که عواملی مانند اندازه و چیدمان خانه، تعداد ساکنان و خطرات خاص آتش سوزی موجود را در نظر بگیرید. پیروی از دستورالعمل های سازنده برای نصب و نگهداری، از جمله آزمایش منظم سیستم و تعویض باتری ها در صورت نیاز، نیز مهم است.
سیستم اعلام حریق صنعتی
سیستم اعلام حریق صنعتی نوعی سیستم است که به طور خاص برای استفاده در تاسیسات صنعتی و تجاری مانند کارخانه های تولیدی، کارخانه های شیمیایی و انبارها طراحی شده است. سیستم های اعلان حریق صنعتی برای تشخیص زودهنگام آتش سوزی و هشدار به ساکنان ساختمان و امدادگران اضطراری از خطر طراحی شده اند.
انواع استاندارد سیستم اعلام حریق
برای اطمینان از قابل اعتماد بودن و موثر بودن سیستم های اعلام حریق، این تجهیزات باید الزامات استانداردها و کدهای خاصی را برآورده کنند. دو مورد از استانداردهای مهم در این حوزه به شرح زیر است:
NFPA یک سازمان پیشرو در زمینه حفاظت در برابر آتش است و تعدادی از استانداردهای مربوط به سیستم های اعلام حریق را منتشر می کند. اینها عبارتند از NFPA 72 که دستورالعمل هایی را برای نصب، آزمایش و نگهداری سیستم های اعلام حریق ارائه می کند و NFPA 101 که دستورالعمل هایی را برای ایمنی زندگی در ساختمان ها ارائه می دهد.
استاندارد EN 54 مجموعهای از استانداردهای اروپایی است که شامل استانداردهای محصول و دستورالعمل های کاربردی برای سیستم های تشخیص حریق، اعلام حریق و همچنین سیستم های هشدار صوتی مثل آژیر اعلام حریق است.
گواهینامه LPCB که طرح های تضمین کیفیت هستند و شامل آزمایش نوع اولیه و ارزیابی فنی، ارزیابی و نظارت بر سیستم کیفیت سازنده و روش های تولید، آزمایش ممیزی منظم، برچسب گذاری و فهرست بندی میشوند.
استاندارد BS 5839 الزاماتی را برای سیستم های اعلان حریق در انواع ساختمان ها و همچنین سیستم اعلام حریق خانگی ارائه می نماید تا باعث افزایش ایمنی شود.
تاییدیه SIL در صنعت ایمنی و شرایط و الزامات آن برای استفاده در صنایع بویژه برای سیستم های اعلان حریق که در شرایط پرخطر و با احتمال انفجار مثل سیستم های پایش گاز و شعله (F&G System) مشخص می کند.
از دیگر استانداردها و تاییدیه های مهم برای تجهیزات این دسته می توان به UL و FM می توان اشاره کرد.
UL یک سازمان مستقل است که محصولات را برای ایمنی آزمایش و تایید می کند. UL تعدادی از استانداردهای مربوط به سیستم های اعلام حریق را منتشر می کند، از جمله UL 864 که دستورالعمل هایی را برای نصب و عملکرد پانل های کنترل اعلام حریق ارائه می دهد.
طراحی سیستم اعلام حریق
طراحی سیستم اعلام حریق یک جنبه حیاتی برای اطمینان از محافظت از ساختمان برابر تهدید آتش است. در اینجا برخی از مراحل کلیدی مربوط به طراحی سیستم اعلام حریق آورده شده است:
1. انجام نیازسنجی: اولین قدم در طراحی سیستم اعلام حریق، انجام نیازسنجی است. نیازسنجی شامل ارزیابی ساختمان و شناسایی خطرات احتمالی آتش سوزی و مناطقی است که نیاز به حفاظت در برابر آتش دارند. نیازسنجی باید هر کدام از قوانین و مقررات قابل اجرا را نیز در نظر بگیرد.
2. انتخاب اجزای سیستم اعلام حریق: پس از تکمیل نیازسنجی، گام بعدی انتخاب اجزای سیستم اعلام حریق مناسب از جمله دتکتورها، دستگاه های اطلاع رسانی و پنل های کنترل است. اجزاء باید بر اساس نیازهای خاص ساختمان انتخاب شوند و تمام قوانین و مقررات قابل اجرا را رعایت کنند.
3. تعیین چیدمان سیستم: مرحله بعدی در طراحی سیستم اعلام حریق، تعیین چیدمان سیستم است. این مرحله شامل تصمیم گیری در مورد مکان آشکارسازها، دستگاه های اعلان، و پانل های کنترل، و همچنین مسیر سیم کشی و کابل کشی است.
4. توسعه نقشه ها و نمودارهای سیم کشی: هنگامی که طرح سیستم مشخص شد، گام بعدی توسعه نقشه ها و نمودارهای سیم کشی است که ارتباط بین اجزای مختلف سیستم را نشان می دهد. دیاگرام های سیم کشی باید دقیق باشد و تمام قوانین و مقررات قابل اجرا را رعایت کند.
5. انجام محاسبات بار: از محاسبات بار برای تعیین نیازهای الکتریکی سیستم اعلام حریق استفاده می شود. این محاسبات شامل تعیین اندازه منبع تغذیه و تعداد باتری های مورد نیاز برای تغذیه سیستم در صورت قطع برق است.
6. تست و راه اندازی سیستم: هنگامی که سیستم اعلام حریق نصب شد، باید تست و راه اندازی شود تا اطمینان حاصل شود که به درستی کار می کند و تمام قوانین و مقررات قابل اجرا را رعایت می کند. آزمایش و راه اندازی به طور معمول شامل شبیه سازی سناریوهای مختلف آتش سوزی و اطمینان از این می باشد که سیستم آتش را تشخیص داده و به طور مناسب به آن پاسخ می دهد.
7. ایجاد یک برنامه تعمیر و نگهداری: تعمیر و نگهداری منظم برای اطمینان از عملکرد صحیح سیستم اعلام حریق و ارائه حفاظت قابل اعتماد در برابر تهدید آتش ضروری است. یک برنامه تعمیر و نگهداری باید تدوین شود که شامل بازرسی، آزمایش و تعمیر منظم اجزای سیستم باشد.
نصب سیستم اعلام حریق
نصب یک سیستم اعلام حریق یک جنبه حیاتی برای حصول اطمینان از محافظت از ساختمان در برابر تهدید آتش سوزی است. در اینجا برخی از مراحل کلیدی مربوط به نصب سیستم اعلام حریق آورده شده است:
1. بررسی سایت: اولین قدم در نصب سیستم اعلام حریق، انجام یک بررسی سایت برای ارزیابی ساختمان و شناسایی خطرات احتمالی آتش سوزی و مناطقی است که نیاز به حفاظت در برابر آتش دارند. در بررسی سایت همچنین باید هرگونه کد و مقررات قابل اجرا را در نظر گرفت.
2. طراحی سیستم: بر اساس بررسی سایت، یک طراحی سیستم اعلام حریق باید ایجاد شود که نیازهای خاص ساختمان را در نظر گرفته و کلیه کدها و مقررات قابل اجرا را رعایت کند.
3. نصب کامپوننت: پس از تکمیل طراحی این سیستم، مرحله بعدی نصب اجزای سیستم شامل آشکارسازها، دستگاه های اطلاع رسانی و تابلوهای کنترل است. قطعات باید بر اساس طراحی و با رعایت کلیه قوانین و مقررات قابل اجرا نصب شوند.
4. سیم کشی و کابل کشی: سیم کشی و کابل کشی یکی از جنبه های مهم نصب سیستم اعلام حریق است. سیم کشی و کابل کشی باید به صورت منظم و دقیق نصب شود و تمام قوانین و مقررات قابل اجرا را رعایت کند.
5. منبع تغذیه: یک منبع تغذیه قابل اعتماد برای عملکرد صحیح در سیستم ضروری است. منبع تغذیه باید با رعایت تمام قوانین و مقررات قابل اجرا نصب شود و در صورت قطع برق باید دارای باتری های پشتیبان باشد.
6. تست و راه اندازی: پس از نصب این سیستم، باید تست و راه اندازی شود تا اطمینان حاصل شود که به درستی کار می کند و تمام قوانین و مقررات قابل اجرا رعایت شده است. آزمایش و راه اندازی به طور معمول شامل شبیه سازی سناریوهای مختلف آتش سوزی و اطمینان از این است که سیستم، آتش را تشخیص داده و به طور مناسب به آن پاسخ می دهد.
نقشه نصب سیستم اعلام حریق
نقشه نصب سیستم اعلام حریق یک نمایش بصری از اجزای این سیستم و مکان آنها در یک ساختمان است. در ادامه برخی از اجزای کلیدی نقشه نصب سیستم اعلام حریق آورده شده است:
1. چیدمان ساختمان: نقشه نصب باید شامل چیدمان دقیق ساختمان، از جمله موقعیت تمام اتاق ها، راهروها، راه پله ها و سایر مناطق باشد.
2. دستگاه های تشخیص: نقشه نصب باید محل همه دستگاه های تشخیص حریق مانند دتکتورهای دود، دتکتورهای حرارتی و دتکتورهای شعله را نشان دهد. نقشه همچنین باید نوع دتکتور را در هر مکان نشان دهد.
3. دستگاه های اعلان: نقشه نصب باید مکان همه دستگاه های اعلان مانند آژیرها، فلاشرها و زنگ ها را نشان دهد. نقشه همچنین باید نوع دستگاه اعلان را در هر مکان نشان دهد.
4. کنترل پنل: نقشه نصب باید محل کنترل پنل اعلام حریق را نشان دهد. نقشه همچنین باید هر گونه اعلام کننده از راه دور یا پانل های کنترل کمکی را نشان دهد.
5. سیم کشی و کابل کشی: نقشه نصب باید مسیر تمام سیم کشی و کابل کشی مورد استفاده برای اتصال اجزای سیستم اعلام حریق را نشان دهد. این نقشه همچنین باید جعبه های اتصال، مجرا یا سایر اجزای سیم کشی و کابل کشی را نشان دهد.
6. منبع تغذیه: نقشه نصب باید محل منبع تغذیه سیستم اعلام حریق را مشخص کند. نقشه همچنین باید هر گونه باتری پشتیبان یا سایر اجزای منبع تغذیه را نشان دهد.
7. زون ها: نقشه نصب باید زون بندی سیستم اعلام حریق را نیز مشخص کند. این کار کمک می کند تا مشخص شود کدام قسمت های ساختمان توسط بخش های مختلف سیستم اعلام حریق پوشش داده شده است.
8. راهنمای نقشه: نقشه نصب باید شامل یک راهمنا باشد که تمام علائم و اختصارات استفاده شده در نقشه را مشخص کند.
نحوه انتخاب سیستم اعلام حریق
انتخاب و خرید هر یک از تجهیزات یک سیستم اعلام حریق یک تصمیم مهم است که نیاز به ارزیابی دقیق چندین عامل دارد. در اینجا چند فاکتور کلیدی وجود دارد که باید هنگام انتخاب و خرید تجهیزات اعلام حریق در نظر بگیرید:
1. نوع تشخیص: اعلام حریق می تواند از انواع مختلفی از فناوری تشخیص مانند دتکتورهای دود، آشکارسازهای حرارتی یا دتکتورهای شعله استفاده کند. نوع سیستم تشخیصی که انتخاب می کنید باید برای خطرات آتش سوزی خاص موجود در ساختمان مناسب باشد.
2. حساسیت: حساسیت اعلام حریق به توانایی آن در تشخیص آتش سوزی در مراحل اولیه آن اشاره دارد. حساسیت باید برای خطرات آتش سوزی خاص موجود در ساختمان مناسب باشد.
3. منبع تغذیه: اعلام حریق باید دارای منبع تغذیه قابل اعتماد از جمله باتری های پشتیبان در صورت قطع برق باشد. منبع تغذیه همچنین باید بتواند از اجزای سیستم پشتیبانی کند و توان کافی برای کارکرد سیستم را برای مدت زمان طولانی فراهم کند.
4. انطباق با کد: اعلام حریق باید با تمام قوانین و مقررات قابل اجرا مطابقت داشته باشد. این کدها ممکن است بسته به شرایط مورد استفاده متفاوت باشند و ممکن است شامل الزامات مربوط به نوع و محل اعلان حریق و همچنین الزامات بازرسی، آزمایش و نگهداری باشند.
5. الزامات تعمیر و نگهداری: اعلان حریق باید به راحتی نگهداری و تعمیر شود، با قطعات جایگزین در دسترس و متخصصان آموزش دیده برای سرویس دهی به سیستم. این سیستم همچنین باید شامل مراحل بازرسی و آزمایش منظم باشد تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شود.
7. بودجه: اعلام حریق باید متناسب با بودجه مالک یا اپراتور ساختمان باشد. در حالی که سرمایه گذاری بر روی یک سیستم اعلام حریق قابل اعتماد و موثر مهم است، تعادل هزینه و سطح حفاظت مورد نیاز برای ساختمان نیز مهم است.
8. پیشگیری از هشدار کاذب: هشدارهای کاذب می تواند پرهزینه و مخرب باشد، بنابراین مهم است که یک سیستم اعلام حریق را انتخاب کنید که بتواند هشدارهای کاذب را به حداقل برساند. این ممکن است شامل ویژگی هایی مانند الگوریتم های تشخیص پیشرفته یا توانایی تمایز بین دود ناشی از آتش و دود از منابع دیگر مانند پخت و پز باشد.
کشورهای تولیدکننده و برندهای شاخص
از کشورهای شاخص تولیدکننده و تامین کننده سیستم ها و تجهیزات اعلام حریق می توان به ایالات متحده آمریکا، آلمان، بریتانیا و ژاپن نام برد که کارخانه های برندهای معروف تجهیزات اعلان حریق معروف مثل پروتک، اسر، آپولو و هوچیکی اشاره کرد که در این کشورها قرار دارند.
از جمله برندهای معروف سیستم ها و تجهیزات اعلان حریق می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- Apollo
- Syncoln
- Hochiki
- Notifier
- Kentec
- C-tec
- Esser
- EST
- Vimpex
- Klaxon
- Autronica
- TYCO
- Thorn
- GST
- NSC
- System Sensor
- Eurotech
- Fire Beam
- Firesense
- Siemens
- Draeger
- Protec
- Fireray
- Fireguard
- Nittan
- Edwards
- Zitex
- Protec
- Advanced
- Airsense
- Cooper
- Eaton
- Fike
- Kidde
- Talentum
- Minimax
تجهیزات اعلام حریق رایج و پرجستجو در بازار ایران
از برندهای رایج و پرمخاطب اعلام حریق در ایران می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تسلا
- آریاک
- زیتکس
- ویستا
- سایان
- دزلی
خرید اعلام حریق
با ثبت نام رایگان در سامانه تخصصی کیوپیکت به عنوان خریدار یا فروشنده و تامین کننده می توانید نسبت به استعلام قیمت از نمایندگی فروش و تامین کنندگان انواع برندهای معروف، دریافت مشخصات فنی، مقایسه کالا و خرید و فروش بی واسطه انواع تجهیزات اعلام حریق اقدام نمایید.
