آژیر اعلام حریق یکی از اجزای ضروری سیستم اعلام حریق است که با ایجاد صدای مخصوص به همه افراد در ساختمان هشدار می دهند که خطر وجود دارد.
کلمه آژیر خطر از عبارت فرانسوی À l'arme گرفته شده است که به معنای "به سمت بازوها" است. در گذشته این علامت به سربازان مسلح اعلام می کرد که برای رویارویی با هر خطری که در راه است آماده شوند. در اصطلاح مدرن، کلمه هشدار به سیگنال هشداری که ممکن است در زمان خطر قریب الوقوع مشاهده یا بشنویم، اطلاق می شود.
در سطح غریزی، صدای آژیر خطر می تواند واکنش جنگ یا فرار را در افراد تحریک کند. به طور کلی، گرچه زمانی که آژیر خطر وجود دارد، تمایل به فرار داریم. از سنین پایین به ما یاد میدهند که چگونه به هشدارهای آتش سوزی پاسخ دهیم، که اغلب در طول دوران تحصیلی و حرفه ای مان چندین بار در سال از طریق تمرین های آتش نشانی و تخلیه انجام می شود. به این ترتیب، برای بسیاری از ما تبدیل به طبیعت دوم شده است که با شنیدن صدای آژیر آتش، فورا یک ساختمان را تخلیه کنیم و به دیگران کمک کنیم تا ایمن شوند.
به طور کلی آژیرهای اعلام حریق قرمز هستند، اما گاهی اوقات از رنگ های دیگری مانند سفید برای افزایش زیبایی ساختمان استفاده می شود. انواع مختلفی از آژیرهای اعلام حریق از زنگ های مکانیکی سنتی تر تا آژیرهای الکترونیکی و گفتاری مدرن وجود دارد.
آژیر اعلام حریق را از جنبه های مختلف می توان به انواع مختلقی مثل آژیر الکترونیکی، آژیر موتوری، آژیر پیزو، آژیر شیپوری، آژیر تک صدا، آژیر چند صدا، آژیر با سیم و آژیر بی سیم، آژیر داخلی و آژیر بیرونی تقسیم کرد.
از لحاظ قدرت و نوع تامین نیرو می توان آژیرها را به دو دسته الکترونیکی و موتوری تقسیم کرد:
این نوع آژیر توسط نیروی الکتریکی تغذیه شده و فاقد موتور می باشد. بیشتر آژیرهای مورد استفاده در سیستم های اعلام حریق از این نوع می باشد.
آژیر الکترونیکی بر حسب ظاهر آنها به دو گروه پیزو و شیپوری تقسیم می شوند.
آژیر پیزو یک آژیر تک صدا است که در ولتاژهای 12، 24 و 220 ولت ارائه می شود. این نوع آژیر در محیط های کوچک و بزرگ با کاربری های مسکونی، تجاری، آموزشی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.
آژیر شیپوری نیز نوع دیگری از آژیر اعلام حریق الکترونیکی است که معمولا در وسایل نقلیه اضطراری و خدماتی مثل ماشین های پلیس، آمبولانس و آتش نشانی مورد استفاده قرار می گیرد. این آژیرها معمولا در محلی دو از دسترس به طور ثابت نصب می گردند.
در محیط های صنعتی و بسیار بزرگ که نیاز به سطح بسیار بالایی از صدا می باشد، این نوع از آژیرها مورد استفاده قرار می گیرد.
این نوع آژیرها فقط شامل یک نوع صدا هستند.
دارای چند نوع صدای قابل انتخاب هستند.
شامل اکثر آژیرهای اعلام حریق می باشد که نیازمند اتصال به برق از طریق سیم هستند.
این نوع آژیرها نیاز به اتصال از طریق سیم نیستند و با استفاده از باطری و سیستم فرستنده – گیرنده داخلی با کنترل پنل اعلام حریق ارتباط برقرار می کنند.
در داخل ساختمان، اتاق ها، راهروها و سالن ها مورد استفاده قرار می گیرند.
در بیرون ساختمان و برای محوطه ها مورد استفاده قرار می گیرند. این نوع آژیرها باید دارای قابلیت و مقاومت خاصی برای کارکرد مناسب در فضاهای باز داشته باشند.
استاندارد BS5839 توصیه های مختلفی در رابطه با آژیرهای اعلام حریق در یک ساختمان ارائه می کند. در سیستم های اعلام حریق مدرن، آژیرهای اعلام حریق باید به طور مساوی توزیع شوند تا حداقل سطح صدای 65 دسی بل را ارائه دهند. در جایی که صدای پس زمینه مداوم وجود دارد، سطح صدای دستگاه اعلام حریق باید از 5 دسی بل بالاتر از نویز باشد. در مکان هایی که ممکن است افراد بخوابند، مانند اتاق های هتل، سطح صدای مورد نیاز حداقل 75 دسی بل است و آژیر اعلام حریق باید تا حد امکان نزدیک به سر تخت قرار گیرد.
آژیرهای اعلام حریق را می توان در مدارهای اعلام حریق نوع حلقه آدرس پذیر آنالوگ قرار داد، جایی که صداگیرها روی همان حلقه ای قرار می گیرند که دتکتورها و نقاط تماس قرار دارند. در حالی که در سیستم های اعلام حریق متعارفی/غیر آدرس پذیر، آژیرهای اعلام حریق معمولا مدار شعاعی خود را دارند که از پانل می آید.
NFPA 72 نیز که کد ملی سیستم های اعلام حریق و سیگنالینگ است الزاماتی را برای طراحی و نصب آژیرهای اعلام حریق مشخص کرده است.
همان طور که توضیح دادیم آژیرهای اعلام حریق از وجوه مختلف به انواع متفاوتی تقسیم می شوند. این آژیرها در سامانه تخصصی کیوپیکت به صورت زیر دسته بندی شده اند: