دتکتور دود چیست و چه انواعی دارد
دتکتور دود دستگاهی است که برای تشخیص وجود دود و فعالسازی آلارم خطر برای هشدار به ساکنین ساختمان از وجود آتش سوزی طراحی شده اند. این تجهیزات جز اساسی سیستم های تشخیص و اعلام حریق هستند و در ساختمان های مسکونی، تجاری و صنعتی یافت می شوند.
هنگامی که ذرات دود توسط سنسور تشخیص داده می شود، سیستم هشدار فعال می شود و یک هشدار صوتی بلند منتشر می کند تا ساکنان ساختمان را از وجود دود و آتش سوزی آگاه کند. علاوه بر آلارم‌های صوتی، برخی از آشکارسازهای دود ممکن است دارای نشانگرهای بصری، مانند چراغ‌های چشمک زن، برای افزایش بیشتر آگاهی باشند.
آشکارسازهای دود معمولا در مکان‌های مختلف در ساختمان‌ها از جمله اتاق خواب، راهروها و مکان‌های مشترک نصب می‌شوند. آنها بخشی جدایی ناپذیر از سیستم های ایمنی ساختمان هستند و قوانین و مقررات ساختمانی در بسیاری از حوزه های قضایی مورد نیاز هستند. آزمایش و نگهداری منظم آشکارسازهای دود برای اطمینان از عملکرد مناسب و قابلیت اطمینان آنها در تشخیص دود و ارائه هشدار اولیه در مورد خطرات آتش سوزی ضروری است.
دو نوع اصلی آشکارسازهای دود وجود دارد: یونیزاسیون و فوتوالکتریک
- دتکتور دود یونیزه
دتکتور دود یونیزاسیون حاوی مقدار کمی از مواد رادیواکتیو است که هوا را در یک محفظه یونیزه می کند.
هنگامی که دود وارد محفظه می شود، فرآیند یونیزاسیون را مختل می کند و باعث افت جریان الکتریکی می شود که باعث فعالسازی زنگ هشدار می شود.
این دتکتورها نسبت به آتش سوزی سریع و شعله ور که ذرات کوچک دود تولید می کنند، واکنش بیشتری نشان می‌دهند.
آنها معمولا در کاربردهای مسکونی و مناطقی که احتمال آتش سوزی بیشتری دارند، مانند آشپزخانه‌ها استفاده می‌شود.
- دتکتور دود فوتوالکتریک
دتکتورهای دود فوتوالکتریک از یک منبع نور و یک حسگر برای تشخیص دود استفاده می کنند.
یک پرتو نور به یک محفظه تشخیص گسیل می شود. هنگامی که دود وارد محفظه می شود، نور را پراکنده می کند و باعث می شود که روی یک حسگر حساس به نور منعکس شود.
تغییر در شدت نور باعث فعال شدن زنگ هشدار می شود.
این دتکتورها در تشخیص آتش‌های آهسته سوز و دود که ذرات دود بزرگ‌تری تولید می‌کنند، موثرتر هستند.
آنها معمولا در اتاق خواب ها، راهروها و مناطقی که احتمال آتش سوزی در آنها زیاد است، مانند اتاق نشیمن استفاده می شود.
برخی دتکتورهای دود از ترکیبی از فناوری‌های یونیزاسیون و فوتوالکتریک برای ارائه قابلیت‌های تشخیص حسگر دوگانه استفاده می‌کنند. این رویکرد حساسیت افزایش یافته را به طیف وسیع تری از انواع آتش نشان می دهد و احتمال تشخیص اشتباه یا هشدارهای نادرست را کاهش می دهد.
دتکتورهای دود ممکن است از باتری ها تغذیه شوند، به سیستم الکتریکی ساختمان متصل شوند یا به یک کنترل پنل اعلام حریق متصل شوند. آنها باید مطابق با قوانین ساختمان محلی و توصیه های سازنده نصب شوند تا از قرارگیری و عملکرد مناسب اطمینان حاصل شود.
تعمیر و نگهداری منظم، از جمله آزمایش های دوره ای و تعویض باتری، برای اطمینان از قابلیت اطمینان و اثربخشی مداوم آشکارسازهای دود در ارائه هشدار اولیه آتش سوزی و محافظت از جان و اموال ضروری است.
نصب دتکتور دود
دتکتور دود باید با توجه به شرایط جغرافیایی و محیطی مانند رطوبت هوا و دمای محیط انتخاب شود. حسگرهای دود نقطه ای می‌توانند روی دیوار نصب شوند، اما باید فاصله معین حداکثر 300 میلی‌متر (12 اینچ) رعایت شود. این دستگاه را می‌توان در هر نقطه از دیوار نصب کرد، اما باید فاصله 300 میلی‌متری را رعایت کرد. شعاع محدوده تشخیص دتکتور روی یک سقف صاف 6.5 متر است، بنابراین در صورت مساحت سقف 13 متر نیاز به نصب دو دتکتور است. در صورت استفاده از سقف و کف کاذب، فضای خالی یک اتاق مستقل در نظر گرفته شده و قوانین نصب دتکتور اعلام حریق باید رعایت شود.
در محیط‌ها و ساختمان‌هایی که سقف صافی دارند، هیچ نقطه ای نباید بیشتر از 7.5 متر دتکتور دود نصب شود. در ساختمان‌های دارای سقف و کف کاذب یا سقف شیب‌دار، حسگر دود حداکثر فاصله 25 تا 600 میلی‌متر از سقف قرار می‌گیرد.
دتکتور دود یک دستگاه الکترونیکی برای اطلاع رسانی به دستگاه کنترل مرکزی برای اعلام حریق است. مشخص است که این دتکتورها وجود دود را به عنوان نشانه کلیدی آتش سوزی در نظر گرفته و به ساکنان ساختمان هشدار می دهد. دتکتور دودی اپتیکال با استفاده از ایده شکست نور مادون قرمز نسبت به انواع دود با حساسیت بالا نسبت به ذرات بسیار ریز شکل گرفت که در صورت بروز حریق کند با دود فراوان به دستگاه کنترل مرکزی گزارش می دهد.
دتکتور دود سنس
حسگر دتکتورهای دودی اولین نشانه حریق که دود است را رصد می کند بنابراین سرعت عمل بیشتری دارد. این دتکتورها در محیط هایی که دود و رطوبت وجود دارد مناسب است. دتکتور دودی متعارفی سنس مدل SD-101 اپتیکال بوده و دارای خروجی ریموت اندیکاتور، نشانگر آلارم LED است. رطوبت قابل تحمل دتکتورها 95% بدون میعان است همچنین 10- تا +90 درجه سلسیوس جواب می دهد.
دتکتور دودی متعارفی SD-101 در ابعاد 100 x48 میلی متر و وزن 120 گرم،ولتاژ کارکرد 15-30 ولت، طراحی شده است.
این دستگاه 10.5 متر مکعب از منطقه نصب شده را پوشش می دهد و زمان راه اندازی 4 ثانیه است. همچنین دارای استاندارد CE, EN54-7 است. EN54 یک استاندارد اجباری است که تست های آزمایشگاهی برای هر جزء سیستم اعلام حریق و مشخص می کند و CE برای ایمنی و حفاظت از محیط زیست است.
دتکتور دودی متعارفی سنس مدل SD-101 اپتیکال یا فوتوالکتریک و dB/m 0.1 حداقل دقت غلظت دود برای آلارم است. اپتیکال به این معنا به این معناست که یک محفظه کوچک برای ورود دود وجود دارد که پرتو نور و سنسور مورد استفاده برای رصد دود را در خود جای داده است. ساطع کننده نور درون دستگاه که نوری، مادون قرمز یا ماورا بنفش بوده در صورتی که دود با غلظت تعیین شده از پرتو نور عبور کند شدت نوری که به سنسور برخورد می کند کاهش یافته و آلارم به صدا در می آید. این سیستم زمانی فعال می شود که حداقل شدت نوری که به سنسور برخورد می کند کمتر از مقدار تعیین شده باشد. برای جلوگیری از هشدارهای کاذب و در عین حال حفظ حساسیت کافی نسبت به حضور دود مقدار مشخصی تعیین شده است.
